De sportomgeving biedt voor veel kinderen en volwassenen een veilige en prettige omgeving, waar ze met plezier kunnen sporten, bewegen of elkaar ontmoeten. In de sportomgeving kan, net als in de rest van de maatschappij, ook ongewenst gedrag plaatsvinden, of ongewenst gedrag kan zelfs ontstaan in en door de sportomgeving. Pesten, discriminatie, agressie of seksueel grensoverschrijdend gedrag zijn vormen van ongewenst gedrag die ook plaats vinden in de sport. Om iedereen veilig, eerlijk en zorgeloos te laten sporten is het van belang ongewenst gedrag tegen te gaan en positief gedrag te stimuleren. Onderdeel daarvan is ook dat een pedagogisch verantwoorde, kindgerichte benadering en (talent)ontwikkeling belangrijker is dan winnen.
Met het doel om iedereen met plezier en veilig te laten sporten richt de overheid zich op bewustwording, preventie en het tegengaan van ongewenst gedrag op en rond het sportveld. De afgelopen jaren is hierop ingezet via verschillende beleidsprogramma’s. Het Mulier Instituut monitort deze programma’s. In het verleden rapporteerde het MI onder andere over de voortgang van het programma Sportiviteit en Respect (SRR), Masterplan Arbitrage en het beleidsprogramma Naar een Veiliger Sportklimaat (2012-2018). Over het VSK programma heeft het Mulier Instituut verschillende monitorrapportages uitgebracht. Hierin is oa. gerapporteerd over aspecten van (on)veiligheid op de sportverenigingen die over meerdere jaren zijn gevolgd, zoals het VOG-beleid, meemaken van incidenten en ingezette maatregelen. Sinds 2019 worden de ontwikkelingen binnen het thema ‘positieve sportcultuur’ uit het Nationaal Sportakkoord (2018-2022) gevolgd.
Aanvullend aan de monitoring van deze beleidsprogramma’s voert het Mulier Instituut breder onderzoek uit op het thema sportcultuur. Hierbij kijken we niet alleen naar het sportklimaat als geheel, maar ook naar specifieke vormen van (on)gewenst gedrag. Binnen het thema sportcultuur onderscheiden we in 2021 de volgende subthema’s:
- (Sportief) wedstrijdgedrag
- Goed sportbestuur
- Seksueel grensoverschrijdend gedrag
- Sociale uitsluiting/discriminatie (o.a. racisme en homonegativiteit)
- Pedagogisch sportklimaat
- Monitoring sportakkoord: positieve sportcultuur
Via de knoppen links op de pagina is per subthema meer informatie te vinden over de problematiek, onderzoeksvragen, lopende en aankomende onderzoeken en relevante verschenen publicaties.
Monitor aanvalsplan racisme
De KNVB en partners hebben de afgelopen drie jaar veel gedaan om discriminatie in het voetbal tegen te gaan. Toch zijn de uitdagingen nog onverminderd groot. Inzet op antidiscriminatie in het voetbal op de langere termijn is nodig. Dat blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut naar de opbrengsten van het in 2020 gelanceerde actieplan tegen racisme en discriminatie in het voetbal: ‘Ons voetbal is van iedereen’ (OVIVI).
Criminele inmenging
Eén op de acht amateursportverenigingen heeft in de afgelopen twee jaar te maken gehad met serieus te nemen signalen die kunnen wijzen op criminele inmenging. Amateursportverenigingen zijn zich nauwelijks bewust van de gevaren van criminele inmenging en wapenen zich er in een beperkte mate tegen. Wanneer verenigingen wél een hulpvraag hebben, weten zij amper bij wie ze terecht kunnen. Hierdoor blijven meldingen die sportbonden ontvangen achter bij de realiteit waar verenigingsbestuurders mee te maken hebben.
Zoeken in Kennisbank
Voortzetting antidiscriminatiebeleid in het voetbal nodig ondanks veel nieuwe maatregelen
Veel beleid tegen discriminatie bij Utrechtse sportverenigingen, meer ondersteuning bij uitvoering wenselijk
District Spots bieden jongeren veilige sportplek waar ze zich kunnen ontwikkelen