Ontwikkeling en betekenis lhbt+-sportclubs in Nederland in kaart gebracht
1 november 2021
Het Mulier Instituut heeft de ontwikkelingen van sportdeelname in ‘eigen kring’ door homoseksuele mannen en lesbische vrouwen vanaf 1980 in kaart gebracht in het boek ‘Homosportclubs in Nederland 1980-2020’.
Het boek biedt een overzicht van de opkomst en ontwikkeling van deze categorale sportclubs in onder meer ledental, samenstelling, samenwerking met reguliere sportorganisaties. Ook biedt het inzicht in de persoonlijke en maatschappelijke waarde van sportbeoefening in lhbt+-verband.
Gay Games als katalysator voor groei homosportclubs
In de jaren tachtig ontstonden de eerste initiatieven voor zelfverdediging en andere sportgroepen voor homoseksuele mannen en lesbische vrouwen in Nederland. In de twee decennia daarna nam het aantal homosportclubs sterk toe. Een opkomende politiek-activistische homobeweging en een bloeiende homo-/lesbische subcultuur waren van invloed op deze ontwikkeling, evenals de internationale ontwikkeling van sportorganisatie en evenementen.
Vooral de in 1998 in Amsterdam gehouden Gay Games – een sinds 1982 plaatsvindend vierjaarlijks grootschalig internationaal sport- en cultuurfestival -, vormde een belangrijke katalysator voor de ontwikkeling van homosportorganisaties in Nederland.
De waarde van lhbt+-clubs
De combinatie van prestatie en gezelligheid en het contact met andere homo- en biseksuele mannen en vrouwen zijn de belangrijkste redenen om lid te worden van een lhbt+-club. De meeste leden hebben geen negatieve ervaringen bij reguliere clubs, maar kozen (ook) voor een omgeving waarin ze nog meer zichzelf kunnen zijn.
De belangrijke sportieve en sociale betekenis die deelname aan trainingen en (internationale) homosportevenementen hebben voor veel leden heeft emancipatoire waarde. Ook hechten veel leden aan de bijdrage van homosportclubs aan de zichtbaarheid en acceptatie van homo- en biseksualiteit in de reguliere sport.
Vragen over de toekomst van lhbt+-clubs
De afgelopen jaren is de groei van lhbt+-sportclubs afgevlakt. Ook ontstaan vragen over de toekomst van deze clubs. Veel clubs vergrijzen en de toegenomen emancipatie en inclusie bij reguliere sportorganisaties leiden tot de vraag of deze sportclubs niet overbodig zijn geworden.
In hoeverre categorale sportverenigingen naar seksuele voorkeur op de lange termijn toekomstbestendig blijven, is lastig te voorspellen. Omdat de behoefte om gelijkgestemden te ontmoeten en om te sporten en bewegen niet verdwijnt zal er ook een markt voor (informele) lhbt+-sportgroepen blijven. Niet uit noodzaak, maar vanwege nut en genoegen.
Het boek ‘Homosportclubs in Nederland 1980-2020’
‘Homosportclubs in Nederland 1980-2020’ is tot stand gekomen in opdracht van de stichting Gay Union Through Sport. Data zijn verzameld via bronnenonderzoek, een online bevraging onder 263 (oud-)leden van 24 lhbt+-sportclubs en interviews met 28 oprichters en bestuurders. Ook zijn in het boek vijf portretten opgenomen van verschillende lhbt+-sportinitiatieven in Nederland met een uiteenlopend(e) historie, ledenprofiel en organisatiestructuur.
Lees het volledige boek ‘Homosportclubs in Nederland 1980-2020’. Een papieren versie is te bestellen via de website van Arko Sports Media.
Neem voor meer informatie contact op met Agnes Elling.
Een impressie van de boekpresentatie van 29 oktober 2021:
