Onbeperkt wandelen
Een verkennend onderzoek naar de motivatie en belemmeringen van wandelaars met een beperking en de rol van gemeenten
Samenvatting
Wandelen in de openbare ruimte gaat voor mensen met een beperking nog niet zonder belemmeringen. Gemeenten worstelen met de opgave om de openbare ruimte toegankelijker te maken. Dit blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut onder mensen met een beperking en gemeenteambtenaren.
Wandelaars met een beperking beoordelen de toegankelijkheid van de openbare ruimte gemiddeld met een score van 3,1 (op een schaal van 1-5). Onder wandelen valt in dit onderzoek ook bijvoorbeeld rijden met een rolstoel.
Zelfstandig wandelen is belangrijk, maar niet altijd mogelijk
De meeste wandelaars vinden het belangrijk om zelfstandig te kunnen wandelen. Maar dit lukt ze niet altijd, ook niet met hulpmiddelen. 27 procent kan meestal zelfstandig wandelen. Dit heeft onder andere te maken met belemmeringen in de openbare ruimte, zoals:
- verkeerd geparkeerde voertuigen;
- horecaterrassen;
- smalle of slechte stoepen;
- te weinig bankjes en toegankelijke toiletten langs wandelroutes.
Concreet beleid is nodig, maar samenwerking ontbreekt vaak nog
48 procent van de gemeenten heeft concrete beleidsdoelen over de toegankelijkheid van de openbare ruimte. Gemeenten nemen maatregelen zoals zorgen voor obstakelvrije routes, bankjes en toegankelijke sportplekken. De gemeente toegankelijk maken voor mensen met een beperking vraagt actie vanuit het sociaal én het ruimtelijk domein. Die samenwerking ontbreekt vaak nog.
Betrek mensen met een beperking bij besluiten
Verder raden de onderzoekers gemeenten aan inwoners met een beperking bij ruimtelijke ontwikkelingen te betrekken. Zo voorkom je dat bijvoorbeeld een nieuw ontworpen plein of park in de praktijk toch niet toegankelijk blijkt.
Maak toegankelijkheid verplicht
Advies aan de landelijke overheid is om een toegankelijke openbare ruimte vast te leggen in landelijke wetten. Dit geeft gemeenten een stok achter de deur en duidelijkheid: aan de slag gaan met toegankelijkheid is dan niet langer vrijblijvend, maar vanzelfsprekend.
Onderzoek onder wandelaars met een beperking en ambtenaren
Voor dit onderzoek hebben 51 wandelaars met en beperking een vragenlijst ingevuld. Zeven van hen namen ook deel aan een focusgroep. Daarnaast vulden 125 ambtenaren van gemeenten een andere vragenlijst in. Ambtenaren van vijf gemeenten namen ook deel aan een focusgroep.
Literatuurverwijzing: Rauws, R., Groen, R., & Noordzij, J.M. (2025). Onbeperkt wandelen: een verkennend onderzoek naar de motivatie en belemmeringen van wandelaars met een beperking en de rol van gemeenten. Utrecht: Mulier Instituut.