Kennis en begeleiding belangrijk voor sporten en bewegen met een chronische aandoening

25 september 2025

Voor veel mensen met een chronische aandoening is goede begeleiding essentieel om te kunnen sporten of bewegen. Bijvoorbeeld om hun eigen grenzen te (leren) herkennen. Daarbij moet de begeleider kennis hebben van de aandoening. Dat blijkt uit groepsgesprekken met veertien mensen met een chronische aandoening door het Mulier Instituut.

Vermoeidheid belemmert bij sporten en bewegen

Vermoeidheid is een fysieke belemmering die alle deelnemers aan ons onderzoek ervaren. Ongeacht welke chronische aandoening ze hebben. De onvoorspelbaarheid van deze vermoeidheid maakt (structureel) sporten en bewegen lastig.

Andere belemmeringen verschillen per aandoening en persoon

Naast vermoeidheid ervaren de deelnemers fysieke belemmeringen die specifiek bij hun aandoening horen. Zoals benauwdheid bij mensen met een longaandoening. Of gewrichtspijn bij mensen met een aandoening aan het bewegingsapparaat. Deze belemmeringen verschillen per persoon. Individuele aandacht is daarom van belang.

Het belang van kennis en een persoonlijke band

Deelnemers noemen kennis over hun aandoening en het opbouwen van een persoonlijke band als belangrijke voorwaarden voor goede begeleiding bij sporten en bewegen. De helft vindt dit nu vooral bij fysiotherapeuten. Die krijgen door specialisatie of langdurige samenwerking inzicht in hun mogelijkheden en beperkingen.

In het reguliere sport- en beweegaanbod ontbreekt die kennis meestal nog, is de ervaring van de deelnemers. Toch hebben deelnemers wél behoefte aan meedoen bij regulier aanbod. Want sporten en bewegen is ook belangrijk voor de sociale contacten.

Mogelijke rol voor BRC-functionarissen

BRC-functionarissen kunnen een belangrijke rol spelen om sporten en bewegen mogelijk te maken voor mensen met een chronische aandoening. Deze functionarissen zijn bijvoorbeeld buurtsport- en beweegcoaches, coördinatoren sport en preventie en clubkadercoaches. Door ze gerichte taken en doelen te geven kun je hun inzet effectiever afstemmen op deze doelgroep.

Focusgroepen met mensen met verschillende aandoeningen

Voor dit onderzoek hebben we drie online focusgroepen gehouden. Hieraan deden mensen met verschillende chronische aandoeningen mee. We vroegen ze waarom ze sporten en bewegen, en welke behoeften en belemmeringen ze daarbij ervaren.