Belemmeringen bij sporten tijdens menstruatie, zwangerschap en overgang
De meerderheid van de vrouwen ervaart gedurende verschillende (levens)fases belemmeringen tijdens het sporten. Het gaat dan om de pubertijd, tijdens de menstruatie, tijdens de zwangerschap en in de overgang. Vrouwen ervaren bijvoorbeeld fysieke ongemakken zoals bekkenbodemklachten of incontinentie. Ook hebben sommige vrouwen last van mentale uitdagingen tijdens het sporten in deze verschillende fases. Dat blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut naar de sportdeelname van vrouwen in verschillende levensfases.
Rustiger, minder, of even pauzeren
Door de belemmeringen gaan veel vrouwen minder of rustiger sporten. Ze sporten minder intensief, slaan het sporten wel eens over, of stoppen zelfs (tijdelijk) met sporten. De aanpassingen aan hun sportdeelname komen het vaakst voor tijdens de zwangerschap. Maar ook tijdens de menstruatie en de overgang sporten vrouwen anders.
’Ik zit in een zwangerschapsbootcamp met allemaal vrouwen die zwanger zijn. De bootcamp is aangepast op wat je dan fysiek nog mag en met een trainer met kennis daarover.’
Sporten heeft ook voordelen
Aan de andere kant biedt sport veel vrouwen in deze levensfases ook voordelen. In de pubertijd is sport voor 46 procent van hen een goede uitlaatklep en voor 39 procent ‘een manier om zich zekerder te voelen’. Sport helpt vrouwen ook in de andere fases om ongemakken en fysieke of mentale klachten te verminderen.
‘Tijdens mijn menstruatie ben ik wat droeviger en helpt sporten mij juist om die gedachtes van me af te zetten’ .
Vrouwen ervaren ook dat sport een manier is om te herstellen van de zwangerschap en bevalling. In de overgang is preventie een belangrijke reden om te sporten. De vrouwen geven aan te sporten om sterk en soepel en in conditie te blijven.
‘Door afname van oestrogeen kunnen botten brozer worden, daarom doe ik nu aan krachttraining.’
Deze voordelen zorgen ervoor dat een deel van de vrouwen in al deze fases juist intensiever of vaker gaan sporten. Of sporten gaan doen die beter passen bij hun persoonlijke doelen.
Onze aanbevelingen
Op basis van de bevindingen raden we aan meisjes en vrouwen in hun sportdeelname te ondersteunen:
- Geef vrouwen, sportaanbieders en zorgverleners (nog vaker/meer) voorlichting over hoe sport hormonale belemmeringen kan verminderen of zelfs voorkomen. Sport- of zorg(kader)opleidingen, sportcoaches/trainers of andere vrouwen kunnen deze voorlichting geven.
- Zet vrouwen in als ambassadeur om belemmeringen bij andere vrouwen, sportaanbieders of zorgverleners bespreekbaar te maken en bestaande taboes rondom deze thema’s te doorbreken.
Vragenlijst onder 750 vrouwen
Voor ons onderzoek ‘Vrouwen en sportdeelname’ vulden 750 vrouwen (tussen de 18 en 80 jaar) een online vragenlijst in via het Nationaal Sportonderzoek (najaar 2023) van het Mulier Instituut. Iets minder dan een derde van deze vrouwen was 18-34 jaar oud, een derde 35-54 jaar en iets meer dan een derde 55-79 jaar. De groep vrouwen was ook qua opleidingsniveau gelijk verdeeld.
Meer nieuws over dit thema
Nieuwe meetmethode voor kernindicator ‘veilig voelen’ in sport
Het Mulier Instituut heeft de kernindicator ‘veilig voelen’ vernieuwd. De resultaten tonen dat veiligheid sterk verschilt per rol, context, leeftijd en sportfrequentie. Zo voelen vrijwilligers en bezoekers van betaald voetbal zich minder vaak veilig, terwijl wekelijkse sporters en ouderen zich vaker veilig voelen.
Ontmoetingen tussen sporters met en zonder verstandelijke beperking: waardevol, maar nog niet structureel
In 2024 ontmoetten sporters met en zonder verstandelijke beperking elkaar vaker bij de sportvereniging dan in 2020. Deze ontmoetingen lijken bij te dragen aan meer begrip en plezier bij de sporters. Maar deze ontmoetingen zijn meestal eenmalig, niet structureel.
Sporter met een handicap wil zich vooral welkom voelen
Mensen met een beperking willen zich vooral graag welkom voelen om te sporten. Deze sociale toegankelijkheid is voor veel van hen het belangrijkst voor een toegankelijke sport. Zowel wanneer er geen andere drempels zijn om te sporten als wanneer deze er nog wel zijn.