Zwemvaardigheid

Zwemvaardigheid en zwemveiligheid

Hoeveel kinderen behalen een of meerdere zwemdiploma’s? Voor welke kinderen is dat lastiger dan gemiddeld? Waar komt dat door? Wat helpt, bijvoorbeeld vanuit beleid, om meer kinderen zwemvaardig te laten worden? Het Mulier Instituut doet hier zowel landelijk als lokaal onderzoek naar.

Een goede zwemvaardigheid draagt bij aan de zwemveiligheid van een kind. De verschillende zwemdiploma’s A, B en C zijn een indicatie voor de zwemvaardigheid. Met een A-diploma heeft iemand vaardigheden om in een zwembad zonder attracties te kunnen zwemmen. Met een C-diploma kan iemand veilig zwemmen in een zwembad met attracties of in buitenwater zonder stroming of grote golfslag. Dit staat gelijk aan de Nationale Norm Zwemveiligheid (Nationale Raad Zwemveiligheid, 2021).

Onderzoek naar zwemvaardigheid en zwemveiligheid

Het Mulier Instituut onderzoekt bijvoorbeeld

• het zwemdiplomabezit van kinderen in Nederland (tweejaarlijks);
• belemmeringen die ouders ervaren bij het organiseren van zwemles, bijvoorbeeld als ze geldzorgen, een vluchtverleden of een kind met een beperking hebben;
• ervaringen van zwemlesaanbieders, bijvoorbeeld over het aanbod van zwemlessen en de kennisontwikkeling van zwemonderwijzers;
• ontwikkelingen in het schoolzwemmen in het primair onderwijs en speciaal onderwijs;
• lokale manieren om zwemmen en zwemveiligheid te bevorderen, waaronder financiële steunregelingen voor ouders;
• ervaringen en opvattingen van de bevolking, bijvoorbeeld over de zwemveiligheid bij open water en zwemgedrag in Nederland.

Als onderdeel van het project NL Zwemveilig (2016-2020) brachten we risicofactoren voor verdrinking in kaart. Daarnaast deden we voor het Nationaal Plan Zwemveiligheid (2020-2024) onderzoek naar kennis en innovatie in de zwembranche volgens leidinggevenden, toezichthouders en zwemonderwijzers en lifeguards bij open water.

Zwemdiplomabezit van kinderen in 2022

Het percentage kinderen tussen de 6 en 16 jaar zonder zwemdiploma is tussen 2018 en 2022 verdubbeld. In 2022 had maar liefst 13 procent van deze kinderen geen zwemdiploma. Daarin valt op dat:

• Hoe hoger het gezinsinkomen, hoe vaker kinderen zwemdiploma’s hebben (vaker A en vaker ABC).
• Kinderen met een migratieachtergrond vaker geen zwemdiploma dan kinderen zonder migratieachtergrond hebben.
• Kinderen die in een stad wonen vaker geen zwemdiploma’s hebben.

Wel hebben in 2022 meer kinderen zwemdiploma A, B én C dan in 2020. In 2022 was het aandeel met 35 procent weer op het niveau van 2018. In 2020 had de sluiting van zwembaden door coronamaatregelen daar mogelijk invloed op.

Lees meer in het factsheet Zwemvaardigheid 2022: inzicht in het zwemdiplomabezit van kinderen.

Amsterdam: zwemles voor kinderen met een beperking

Voor de gemeente Amsterdam onderzocht het Mulier Instituut in hoeverre de vraag naar en het aanbod van zwemles voor kinderen met een beperking voldoende op elkaar aansluiten. Welke belemmeringen ervaren ouders en aanbieders om zwemles voor deze kinderen te organiseren? Hoe geven andere gemeenten invulling aan dit beleid? De resultaten en aanbevelingen uit dit onderzoek gebruikt de gemeente om een nieuwe agenda zwemmen voor de stad op te stellen. De publicatie verschijnt later in 2024.

Betaalbaarheid van zwemles voor ouders

Ouders noemen zwemveiligheid steevast als belangrijkste reden om een of meerdere zwemdiploma’s voor hun kind te willen. Maar ook deelname aan sociale activiteiten, zoals zwemfeestjes, noemen ze vaker. Toch is het volgen van zwemles en behalen van zwemdiploma’s niet voor iedereen vanzelfsprekend. Financiële belemmeringen kunnen hier een belangrijke rol in spelen, blijkt uit onderzoek onder ouders, professionals en een verkenning naar financiële ondersteuning in tien gemeenten.

Lees meer in het artikel Zwemles niet voor alle ouders betaalbaar.