Blog – Het gemis van de sportvereniging als sociale ontmoetingsplek
Ik speelde met mijn voetbalteam op zondag 8 maart 2020 de ‘laatste’ voetbalcompetitiewedstrijd in het seizoen 2019-2020 in Bekkerveld (lees twee uur rijden met de bus vanuit Arnhem). We wonnen tegen de koploper met 1-0. In de bus terug barstte het feest los. Een week later, op zondag 15 maart, werd de ‘intelligente lockdown’ aangekondigd en ineens viel mijn hele sociale leven stil. Bij het schrijven van deze blog zijn we tien maanden verder, hebben we in dit seizoen 2020-2021 drie voetbalcompetitiewedstrijden gespeeld en zitten we wederom in lockdown.
Ik mis het sociale contact en ik ben niet de enige. Uit onderzoek naar de gevolgen voor de sportdeelname door de beperkende coronamaatregelen in april 2020 blijkt dat 72 procent van de volwassen leden van een sportvereniging (18-79 jaar) het samen sporten met anderen mist en 64 procent mist het contact met leden. Onderzoek onder Young Urban Professionals (hoogopgeleide volwassenen tussen de 25 en 35 jaar wonend in een stedelijk gebied) laat zien dat 70 procent sporten en/of bewegen in groepsverband mist. Ook onderzoek onder actieve mensen met een beperking of chronische aandoening laat zien dat deze groep minder is gaan sporten en bewegen en dat ze daardoor de sociale contacten missen.
Mijn voetbalvereniging is een echte familievereniging waar plezier voorop staat. Mijn teamgenoten zijn vriendinnen geworden waardoor de trainingen en wedstrijd ook momenten zijn om gebeurtenissen in het dagelijks leven met elkaar te bespreken. Denk aan een stressvolle dag op werk of een relatiebreuk. Mijn toenmalige relatie ging in de zomer van 2019 uit en na een seizoen van afwezigheid besloot ik om het veldvoetbal weer op te pakken. Tijdens de eerste training in deze zomer zei een teamgenootje tegen mij: ‘Eva, wij slepen jou er wel doorheen’. Toen wist ik meteen wat ik het afgelopen jaar had gemist en dat gevoel van missen heb ik nu weer.
Dat we ons in deze periode over het algemeen eenzamer voelen blijkt uit het rapport ‘Welbevinden ten tijde van corona’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Bijna één op de drie Nederlanders voelt zich tijdens de coronacrisis emotioneel eenzaam. Ze missen een hechte of intieme band met anderen. Het wegvallen van sport heeft daar mogelijk een rol ingespeeld. Ondanks dat het sporten in teamverband in de zomer weer mocht, belemmerde de anderhalve meter afstand en dichte kantines het sociale aspect van de sportvereniging.
Sporten en bewegen heeft een belangrijke sociale waarde doordat we tijdens sport en bewegen mensen ontmoeten, contacten leggen en ons netwerk uitbreiden. Gelukkig ziet ook de Rijksoverheid dat sporten en bewegen juist tijdens de coronacrisis belangrijk is. Daarom lieten zij aan het begin van de tweede golf de fitnesscentra open. Maar alleen sporten en bewegen is niet genoeg. We missen onze sociale contacten en dat maakt het volhouden steeds lastiger. Ik hoop dat de coronacrisis snel de goede kant op gaat en dat het unieke verenigingsleven waar Nederland zo bekend om staat weer tot leven komt. Ik kijk uit naar het moment dat ik weer met mijn teamgenoten op het veld mag staan.
Het Mulier Instituut houdt zich bezig met het in beeld brengen van de gevolgen van de coronamaatregelen voor het sport-, speel- en actief beweeggedrag, de organisatie en de financiering van de sport in Nederland. Begin juli is de eerste monitor Sport en corona verschenen. Eind november de tweede monitor Sport en corona. Deze rapportages zijn overzichtsstudies in een serie monitorrapportages die het Mulier Instituut uitbrengt.
Door: Eva Heijnen (junior onderzoeker bij het Mulier Instituut, houdt zich bezig met de monitoring van het buurtsportcoachbeleid, onderzoekt de economische en maatschappelijke impact van sportevenementen en betrokken bij onderzoeken rondom sport- en beweegdeelname).